"Öykülerle Sözcükler" 19.04.2001 Nezih Kuleyin - netyorum.com / Sayı: 67

PINAR

Ben pınar sözcüğünün Türkçe bir sözcük olduğundan emin olarak yaşadım tam kırk beş yıl. Nasıl emin olmazdım ki; en güzel şiirlerin ve halk türkülerinin temel sözcüklerinden birisi olarak tanımıştım ben pınar'ı. 

Bilgimden gayet emin bir biçimde Azerbaycan'a gittiğim 1996 yazında onların Azadlık meydanından geçerken benim şiire olan merakımı bilen Ahmet Musayev adlı sosyolog arkadaşım bana özgürlükle ilgili ünlü bir şairlerinin şiirini okuduğunda ilk uyarımı almıştım ama yeterli olmamıştı.

Şiiri kendisinden sonra yazılı olarak aldığım için Azeri lehçesine uygun olarak size aktarıyorum. Şiir şöyleydi;

Yaşamının önemli bölümünü sosyalizm için savaşım vererek geçiren ben önce şirin ana temasına itiraz ettikten sonra iyi bir şiir olduğunu kabul etmemden dolayı olsa gerek yine sözcük merakım tuttu ve kendime de şaşarak şu soruyu sorduğumu anımsıyorum.

- Bulak ne demek ?
- Yerin altından çıkan suya bizde bulak denir 
- Pınar mı yani
- Pınar ne demek! Mene sorarsan Türkçe değildir.

İçimden bu Ahmet de başımıza dilci kesildi diye düşünerek tartışmayı fazla uzatmadım çünkü ben Türkçe olduğundan emindim, ta ki 2001 yılının şubat ayındaki Kurban bayramına kadar. Kurban bayramı nedeniyle ODTU Mezunlar Derneğinin düzenlediği program çerçevesinde Bodrum'a gitmiştik. Kendisini daha önce tanıdığımız Aytekin bana eşini tanıştırdı.

- Eşim Aypınar
- Memnun oldum. Aypınar, Aytekin, Ayhan gibi Türkçe kökenli bir sözcük değil mi? 
- Emin değilim babam kendisine özgü bir adlandırma ile Ay ile pınarı birleştirerek bu sözcüğü türetmiş.

Artık işin ayrıntısını öğrenmem gerekiyordu. Pınar acaba eski Anadolu dillerinden mi dilimize geçmişti? Uzmanlar "Hayır" diyor. Çok daha ilginç bir yolculuğu olmuş pınarın. Moğolcadan gelmiş dilimize. Hafif bir değişiklikle mıngar süreç içerisinde mınar , bınar sonra da pınar olarak dilimize yerleşip bulak'ın egemenliğini de Anadolu topraklarında sona erdirmiş.

Nezih Kuleyin
e-posta: nezih@semor.com.tr

netyorum.com: (Bu metnin elektronik, basılı veya görsel yayın organlarında tamamen veya kısmen yayınlanması yazarının yazılı iznine tabidir. Aksine davranılmaması önemle rica olunur. Alıntı yapılmadan bu sayfaya link verilmesi için herhangi bir izin gerekmemektedir.)