25.01.2001 Nesrin Kavak - netyorum.com / Sayı: 56

TÜRKİYE'DE İNTERNET REKLAMCILIĞI

Neden İnternette Reklam? 

Firma kimliğini tanıtmak, şirket bilgilerini ulaşılabilir kılmak, kullanıcıya en uygun hizmeti sunabilmek, kitlesel ilgiyi artırmak, satış yapmak, zaman kısıtlamasını ortadan kaldırmak, uluslararası pazarlara açılabilmek, 24 saat hizmet sunabilmek, firma imajını güçlendirmek ve daha pek çok sebeple internet'te reklam yapabilirsiniz.

İnternet reklamcılığı konusunda yazılmış bilgi ne yazık ki yok denecek kadar az. Bu, Türkiye gündemine yeni giren bir kavram. Dünyada altı, Türkiye'de iki yıldan beri internete reklam veriliyor. İnternet reklam pastasının % 0.5-1'lik bir kısmı Türkiye'ye ait. 

İşletmeler, sitelerinin tanıtımını yapabilmek için reklam vermeleri gerektiği konusunda bilinçli oldukları halde, nasıl ve nerede reklam yaparak kimlere ne kadar ulaşabilecekleri sorunuyla karşılaşmaktalar. Siz de aynı sorunlarla karşı karşıya olabilirsiniz. İnternetten reklam verebilmeniz için bazı terimleri bilmek zorundasınız.

Bu kelimeleri öğrendikten sonra vereceğiniz (pixel olarak ifade edilen) banner boyutuna göre fiyatlar değişiklik göstermekte.

Ölçüsünü belirlediğiniz reklam banner'ınızın çekici olması, animasyonlara yer verilmesi, gizli mesajlar ya da soru içermesi, canlı renkler kullanılması, sık sık değiştirilmesi insanların banner'ı kanıksayıp tıklamamaları sonucunu engelleyerek, tıklanmayı sürekli kılar.

İnternet'te üç şekilde reklam verebilirsiniz:

1. Sabit Reklam
2. Görünürlülük (impression)
3. Profil Reklam

1. Sabit Reklam: Reklam vereceğiniz sitelerdeki belirli sayfaların, istediğiniz ya da uygun bir yerinde herkese gösterilmek üzere bannerlarınızı yayınlatabilirsiniz. Bu şekildeki bannerlarınızın gösterilmesinin süresi genellikle bir aydır. Gösterilmesini istediğiniz sayfanın ziyaretçi sayısına göre fiyatlar değişiklik göstermektedir.

2. Görünürlülük (Impression): CPM olarak ifade edilen ve kullanıcıya kaç kez gösterildiğine göre fiyatlandırılan reklamlardır. Banner'ınız 100.000, 200.000 yada 500.000 impression (görünürlülük) üzerinden fiyatlandırılır. Kaç kez gösterilmek istediğiniz tamamıyla bütçeniz ile alakalı olarak sizin tercihinizdedir. Ancak ne kadar çok görünürlülük isterseniz, sizi o kadar çok sayıda kişi görür. Bu tür reklamlar dönüşümlü olarak, sayfaya giren ziyaretçi sayısına göre değiştirilmektedir. Reklam süresini kendiniz belirleyebilirsiniz.

3. Profil Reklam: Yalnızca belirlemiş olduğunuz hedef kitleye gösterilen reklamlardır. Sizin isteğiniz ve müşteri portföyünüz gözönünde bulundurularak aynı sitedeki reklamı kullanıcılar farklı görmektedir. Örneğin yalnızca bayanlara yönelik bir ürünün reklamı yapılacağı zaman, tüm bayan kullanıcılar takip edilerek her gittikleri sitede bu ürünün reklamı gösterilmektedir. Dolayısıyla, ürün ile ilgilenecek kişilerin, reklamı görmek için tek bir siteye gitmeleri beklenmeyerek, hangi siteyi ziyaret ederlerse ürünün reklamı o sitelerde karşılarına çıkacaktır. Profilli reklamı noktakom başarılı bir şekilde uygulamaktadır. Reklamın süresini siz belirleyebilirsiniz. 1 saat olabileceği gibi 15 gün yada bir aya da yayabilirsiniz.

Bunların dışında, sponsorluk, projeler-yarışmalar, advertorial (yazı dizisi) şeklinde de web sitenizin reklamını yapabilirsiniz. 

Reklam verirken en çok zorlanılan nokta hedef kitlenin belirlenmesi. Ürünleriniz kimlere hitap ediyor, siz kimlere ulaşmak istiyorsunuz? Eğer ürünleriniz belirli profillere (kadın, erkek, çocuk...vs.) hitap ediyorsa profilli reklam size uygun olabilir. 

Geniş bir kesime hitap ediyorsanız, sabit reklam ya da görünürlülüğe göre reklam tipini seçmeniz gerekiyor.

Reklam fiyatlandırmalarında üç yöntem uygulanıyor; 

Gösterim: Bir gösterim 7-10 $ arasında, profile göre gösterimlerde ise 20-28 $ arasında değişiklik gösteriyor. 
Tıklama: Banner üzerinin kaç kez tıklandığına göre fiyat alınması 
Gelir Paylaşımı: Reklamdan geri dönüşe göre elde edilecek gelirin paylaşılması

Vereceğiniz reklamın çeşidini belirledikten sonra sıra, nerelerde reklam vereceğinize geliyor.

Banner'larınız hangi sitelerde yer almalı? Hitap ettiğiniz kesimle ilgili olan siteleri tercih etmelisiniz. Yine bayan kullanıcılardan örnek verecek olursak, bayanlara yönelik ürünleriniz için bayan sitelerine reklam vermek geri dönüşümü artırmaktadır. 

17 Ocak 2001 Çarşamba günü turk.internet.com'un düzenlediği geleneksel internet breakfast forumunda "Türkiye'de İnternet Reklamcılığı" konusu işlendi. Foruma konuşmacı olarak;

turk.internet.com Genel Müdürü Fusun Nebil 
Universal Mc Cann Reklam Satınalma Müdürü Bahar Erdoğan
AGB Ürün Müdürü Volkan Bilgin 
İntel Pazarlama Programları Müdürü Ayşegül İldeniz 
Noktacom Genel Müdürü Uğur Ergün

Forumla ilgili ayrıntılı bilgiyi ve konuşmaların bir özetini; http://turk.internet.com/haber/yazigoster.php3?yaziid=837  adresinde bulabilirsiniz.

Ayrıca; "Türk İnterneti'nde Reklam Uygulamaları" başlıklı araştırma sonuçlarını Gülden Tozkoparan özetlerken, IBS Resource'dan David Tong internet kullanıcılarına yönelik yapılan araştırma sonuçlarını rakamlarla açıkladı.

Son derece verimli ve etkin bir forum gerçekleştirildi. İnternette reklam veren ve reklam alan taraflar bir araya getirilerek konu tüm yönleri, sorunları ve gelişmeleri ile tartışıldı. 

İnternetten reklam alanında pekçok sorunun altı çizildi. Öncelikle reklam konusunda yeterli araştırmanın ve hedef kitle bilgilerinin yetersiz olduğu, reklamın başarısını ölçümlemede sorunların yaşandığı, reklam veren işletmelerin sonuçlara ancak kampanya sonunda ulaşabildikleri ve reklam verilecek içerik siteleri konusunda güçlük yaşandığı belirtildi.

İnternette reklamları arttırmak için, reklam verenlerin beklentilerine cevap verebilmek en önemli unsurların başında geliyor. Reklam verenlerin web sitelerinden istekleri şöyle sıralandı:

1. Yeterli ve güvenli ölçümleme
2. Hedef kitle bilgileri
3. İnternetin ulaştığı kitleler üzerindeki çeşitli araştırmalar
4. CPM üzerinden maliyet hesabı
5. Haftalık ve günlük ölçümleme raporları
6. İçerik bakımından spesifik siteler
7. Uzun dönemli medya planı

Forumda dikkatimi çeken nokta -her konuşmacının tekrar ettiği- internette reklamın çok yeni bir konu olması, Türkiye'de geçmişinin birkaç yıl olması, internetin yaşaması için reklama ihtiyaç olduğu ve konu hakkında kimsenin uzman olmadığı hep birlikte bazı şeyleri görüp öğrenecek olmamızın altının çizilmesi idi. 

Sonuç olarak, internette bir şeyler yapabilmenin tartışmasız kuralı dene ve gör reklam konusunda da geçerli. Hep birlikte deneyip yanılarak ya da deneyip başarılı olarak sonuçları göreceğiz. 

Nesrin Kavak
e- posta: nkavak@kutpo.com.tr