16.11.2000 Cengiz Eren - netyorum.com / Sayı: 47

TELETUBBIES

Teletubbies dizisi devam ediyor. Bu dizi çocuklar için oldukça tehlikeli mesajları içeriyor dikkatli olarak bakıldığında. Aktarılan kavramlar gerçek dünya ile bağdaşmadığı için bunu izleyen çocuklarda önemli sapmalara neden olabilir. Bu dizinin çok küçük yaştaki (0-3) çocuklara yönelik olması da en çok dikkat edilmesi gereken hususlardan biri.

Teletubbies dizisine ait program formatını incelersek; Programda bebek yüzlü bir güneş doğuyor, huniye veya duşa benzer bir şeyden ‘teletubbies zamanı, teletubbies zamanı’ kelimeleri duyuluyor, güneş yükseliyor ve yarım küre olan bir ev içinden teletubbiesler çıkıyor. Sonra oynamaya başlıyorlar. Oynarlarken kelimeler ve sayılar sürekli olarak tekrar ediliyor. Programın bir yerinde bir vantilatör ışık saçmaya başlıyor, ışık saçmaya başladıktan sonra teletubbieslerin antenleri ışıklanıyor ardından bir tanesinin ışığı sürekli olarak yanıyor ve karnındaki alan içinde televizyon oynamaya başlıyor. Televizyon oynamaya başladıktan sonra kamera ilerliyerek, teletubbies’in karnındaki görüntü içine giriliyor ve ekranda bu film o günün içeriğine bağlı olarak oynamaya devam ediyor.

Bu film sona erdiğinde Teletubbies’ler "bi daha, bi daha" diyor ve aynı film tekrar başından itibaren oynamaya başlıyor. Teletubbies’ler 4 adet; "Tinki Vinki", "Dipsi", "Po", "Lala". Hepsinin antenleri ve şekilleri birbirinden farklı. Evleri ise bizim evlerimize hiç benzemiyor. Teletubby püresi yapan bir makine, adını bilmediğim gözleri olan bir elektrik süpürgesi ve bir masa var. Tuvalet yok, diş fırçalama yok, banyo yok. Yaşadıkları evde ve ortamda, dizi süresince değişen hiçbir şey yok. Daha sonra dizi sona ererken huniye veya duşa benzeyen cisimden dizinin bittiğine dair anons yapılıyor, teletubbiesler birkaç kez hoşçakalın dedikten sonra, bebek yüzlü güneş çocukça sesler çıkararak batıyor ve dizi sona eriyor. Dizi içinde "Sarılalım Sıkı Sıkı" mesajının ne anlama geldiğini bulamadım.

Gelelim dizide aktarılan mesajlara. Dizide yaşanan ortamda hiçbir değişim yok. Her yer aynı. Çiçekler ve ev aynı. Vantilatör ve duşa benzeyen hoparlör, hoparlörlerden çıkan ses aynı, değişim yok. Bunu seyreden çocuklar doğal olarak değişimden korkacaklardır. Tek değişim göbekte oynamaya başlayan televizyon filminde. Bu filmler sürekli değiştiriliyor. Teletubbieslerin göbeğinde film oynamaya başlaması için vantilatörün ışık saçması gerekmekte. Işık saçması ise bilinmedik bir yerden -mistik bir güç olabilir- alınan mesajı veya sinyali ifade etmekte. Bu mesajın nereden geldiği belli değil.

Teletubbiesler çalışmıyorlar ve sürekli olarak oynuyorlar. Teletubbypüre ile besleniyorlar ve bunları da makine hazırlıyor. Kendileri sadece düğmelere basıyorlar, püreyi yemiyorlar, içiyorlar. Tuvalete ise gitmiyorlar. Anne baba motifi ise hiç ortada yok. Bu açıdan bakıldığında teletubby diyarı biraz cennet gibi. Bazen tavşanlarda görüntüleniyor. Fakat duşa benzer cisimle verilen mesajlara bakıldığında ise bir esir kampından da farklı değil. Burası da yönetiliyor, kimin tarafından yönetildiği de belli değil.

Teletubbies neden dört tane sorusuna yanıt için, dünyada 4 adet olan neler var onu bir düşünün bakalım. Böylece farkında olmadan derin yapı mesajları ile çocuklara kendilerinin istemediği bilgiler aktarılıyor dizide. Dünyanın ve hayatın bu varlıkların içinde olduğu da ifade ediliyor. Hiçbirimizin karnında televizyon olmadığı halde bunu seyreden çocuklar kendi annelerinin karnında veya kendi karınlarında televizyon arayabilirler. Bulamadıklarında ise üzülecekler, kendilerinde ve aile bireylerinde bir eksik olduğunu düşüneceklerdir doğal olarak.

Bu dizide daha başka şeyler bulabilmekte mümkün ama sonuç olarak bu dizi çocuklara insan hayatı ile ilgili bilgileri aktarmıyor. Hayatla ilgili aktarımlar ise teletubbieslerin karnındaki dünyada oynuyor. Yukarıdaki bilgiler ışığında diziyi seyrederek siz de yorumlayın. Yukarıdaki görüşler diziyi seyrettikten sonra size de yakın geliyorsa, çocuklarınız, yeğenleriniz veya kuzenlerinizin ne yapması gerektiğine siz karar verin. Seyrettirmek istiyorsanız da bunları bilerek seyrettirin.

Bildiğim kadarıyla bu açılardan değil başka bir açıdan dizinin Amerika’da sakıncalı bulunarak yayından kaldırılmış olduğu söyleniyor. Bunu ben kesin olarak bilmiyorum.

Yararlı olacağını umarak bilgilerinize sunarım.

Sevgiler,

Cengiz Eren
elektronik posta: cengizeren@erenlp.com
Kimdir? http://www.erenlp.com/cengizeren.html