II - Filozof Yu (1) dedi ki: "Ana babaya saygı ve kardeşlerine sevgi
gösterip de öteki büyüklerine karşı kötü davranan insan pek azdır.
Karışıklık çıkarmaktan hoşlanıp da büyüklerine karşı kötü davranışlarda
bulunmak istemeyen kişi yok gibidir."
- "'Büyük ve üstün insan', kendini esas olan şeye verir. Bu esas şey
ortaya çıkınca, 'gerçek ilkeler' gelişir; anaya babaya bağlılık ve kardeşlik
sevgisi de kendini gösterir. Bunlar, 'İyilikseverlik'in kökü değil midir?"

III - Üstat dedi ki: "Yaldızlı sözlerle erdem bağdaşamaz."

IV - Filozof Tsang (2) dedi ki: "Her gün kendimi üç nokta üzerinde
yoklarım: Başkaları için bir iş görürken, acaba onlara bağlı mıyım?
Arkadaşlarla konuşurken, içten miyim? Derslerden yeter derecede bilgi
edinebildim mi?"

V - Üstat dedi ki: "Bin savaş arabası olan (büyük) bir ülkeyi yönetirken
dikkatli, içtenlikli ve sonra ekonomik olmalı; insanlara karşı sevgi
göstermeli ve halkı iyi bir yolda kullanmalı."

VI - Üstat dedi ki: "Bir genç, evinde anasına ve babasına bağlı ve öteki
büyüklerine saygılı olmalıdır. Sonra, ciddi ve dürüst olmalı, herkese sevgi
göstermeli ve iyi kimselerle arkadaşlık etmelidir. Fırsat bulduğu zaman da
onların bilgi edinmesine yardım etmelidir."

VII - Tzu-hsia (3) dedi ki: "Bir kimse dış güzellikten çok iyi ahlaka
değer verirse, ailesine hizmette en büyük çabayı gösterirse, efendisine
(prensine) bütün yaşamınca bağlı kalabilirse, arkadaşlarıyla olan
ilişkilerinde içtense, o insan için 'bir şey bilmiyor' deseler de, ben onun
bilgili olduğunu söylerim."

VIII - Üstat dedi ki: "Bir bilgin ağırbaşlı değilse, ona karşı saygı
gösterilmez. Onun bilgisi de sağlam değildir."
- "Bağlılığı ve içtenliği birinci planda tut."
- "Kendine uygun olmayan kimselerle arkadaşlık etme."
- "Yanlışlarını düzeltmekten korkma."

IX - Filozof Tsang dedi ki: "Ana baba için yapılan cenaze törenlerine
gereken dikkat gösterilirse, ölülere kurbanlar sunmak savsaklanmazsa, halkın
erdemi kesinlikle yüksek düzeye erişir."

X - Tzu-ch'in, Tzu-kung'a (4) sordu: "Üstadımız bir ülkeye geldiğinde, o
yerin hükümeti hakkında öğrenmediği şey kalmaz. O, bunları kendi mi
öğreniyor, yoksa bu bilgiyi ona başkası mı veriyor?"
- Tzu-kung dedi ki: "Üstadımız bunları iyi yürekliliği, doğruluğu,
nezaketi, ölçülülüğü ve her şeyi hoşgörürlüğüyle elde eder. Onun bu bilgiyi
alma yöntemi başka insanlarınkinden farklı değil midir?"

XI - Üstat dedi ki: "Bir kimsenin babası yaşıyorken onun isteklerine bak.
Babası ölünce onun davranışlarına dikkat et. O kimse, üç yıl babasının
yolundan ayrılmazsa, ona 'ana babasına bağlı bir kimse' denir."

XII - Filozof Yu dedi ki: "Törenleri yerine getirirken düzenin değeri
vardır. Eski kıralların gösterdiği yolda, bu en üstün bir nitelikti. Büyük
küçük işlerde biz bu yolu izledik."
- "Bununla birlikte, bu her zaman yapılamamıştır. Bu düzen bilinirse, her
şey yoluna girer; ama bu, yine törenlerle düzenlenmezse hiçbir şey yolunda
gitmez."

XIII - Filozof Yu dedi ki: "Anlaşmalar, doğru olan şeye göre yapılırsa,
verilen sözler yerine getirilir. Saygı yerinde gösterilirse ayıp ve
utançlardan uzak kalınır. Böylece, birbirine bağlı olanlar saygıdeğer
olurlar."

XIV - Üstat dedi ki: "Büyük ve üstün insan, yemekte karnının doyup
doymayacağını düşünmez. Evinde rahatını aramaz. Yaptığı işlerde ağırbaşlı,
konuşmalarında dikkatli bir kimsedir. O ilkesi olan kimseleri araştırır. Bu
kimse için 'öğrenmeyi seven bir kimse' denebilir."

XV - Tzu-kung dedi ki: "Dalkavuk olmayan yoksul insanla, gururlu olmayan
zengin bir kimse için bir şey söyleyebilir misiniz?" Üstat yanıt verdi:
"Evet, söyleyebilirim; yalnızca onlar, yoksul ama mutlu, zengin ama terbiye
ve incelikten ayrılmayan bir kimseyle karşılaştırılamazlar."
- Tzu-kung yanıt verdi: "Şiir kitabında (Shıh-ching) denmiştir ki, bir
şeyi keserken törpüle, oyarken cilala. 'Anlaşıldığına göre, bu sözler, sizin
söylediklerinizi aynen içeriyor demektir."
- Üstat dedi ki: "Sonunda seninle şiir üzerine konuşabilirim. Sana bir şey
sorduğum zaman arkadan neyin geleceğini biliyorsun."

XVI - Üstat dedi ki: "İnsanların beni tanımamış olmalarından dolayı
üzülme. Ben onları tanımadığım için üzülürüm."

Konfüçyus