|
21.08.2003 Prof. Dr. Muammer Kaya - netyorum.com / Sayı: 142
ULUSLARARASI EMEK VE BEYİN GÖÇÜ
Dünyada her 35 kişiden biri göçmen
Milyonlarca insanın değişik nedenlerle doğdukları memleketini terkedip yasal ve
bazen yasal olmayan yollardan başka ülkelere göç etmesi, bir çok ülkeyi
ilgilendiren uluslararası bir sorundur. 101 ülkenin desteğiyle görev yapan
merkezi Cenevre'de bulunan Uluslararası Göç Örgütü, '2002 ve 2003 yılları Dünya
Göç Raporlarına göre:
Göçmen sayısı katlanarak artıyor
2003 yılı raporunda, Dünya çapında resmi ve kaçak yollardan göç hareketlerinin
nasıl bir gelişme izlediği, göçün nedenleri, göçmenlerin yapısı, yasal
durumları, göç edilen ülkeye uyumları gibi konular ele alınarak, bazı siyasi ve
coğrafi yeni perspektifler ortaya konmaktadır. İstatistiklere göre, dünya
çapında göçmen sayısı 1965'te 75 milyon ve 1985'te 105 milyon iken, şu sıra 175
milyona çıkmış durumda. Dünya nüfusunun yüzde 2,5'i, yani her 35 kişiden biri
göçmen durumunda. Gelişmiş ülkelerde her 10 kişiden biri göçmendir. Gelişmekte
olan ülkelerde her 70 kişiden biri göç etmektedir. Bu gidişle bu sayının 2050'de
230 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir (IMR-2003).
1990-2000 yılları arasında gelişmiş ülkelere giden göçmen sayısı 23 milyon,
1995-2000 arasında ise 12 milyon olmuştur. Gelişmiş ülkeler her yıl ortalama 2.3
milyon göçmen almaktadır. Bu alınan göçmenler gelişmiş ülkelerin nüfus artışının
üçte ikisine tekabul etmektedir (IMR 2002). K.Amerika kıtası her yıl 1.4 milyon
ve Avrupa kıtası 0.8 milyon göçmen almaktadır. Göç edenlerin yaklaşık %60'ı
gelişmiş ülkelerde sürekli kalırken %40 geri dönmektedir. Göçmenlerin 56 milyonu
Avrupa, %50 milyonu Asya ve 41 milyonu K. Amerika'yı tercih etmiştir. Göçmenler
Avrupa'da en çok Almanya'yı tercih etmektedir. Almanya'da şu anki göçmen sayısı
7.3 milyon civarındadır.
İlginç bir saptama, bu göçmenlerin yarısının kadınlardan oluşması. Kadınlar da
artık, memleketlerindeki ailelerine bakmak için göç ederken, bir kısmı aile
birleşimiyle sanayi ülkelerine geliyor, ancak büyük bir kısmı da kadın ticareti
yapan uluslararası fuhuş şebekelerinin ağına düşüyor.
Sığınmacılar Göçmenlerin %9'u
Göçmenlerin yaklaşık %9'u sığınmacıdır/ilticacıdır. 2000 yılı itibarı ile
Dünyada bulunan 16 milyon sığınmacı mültecinin 9 milyonu Asya ve 4 milyonu
Afrika'dadır. Ancak 3 milyon mülteciye gelişmiş ülkeler kucak açabilmiştir.
Kaçak göç piyasası
Kaçak yollardan yapılan ve insan taciri şebekelerin para kazandığı göç olgusu
da, raporda eleştirel gözle ele alınıyor. Dünya çapında kaçak göçmen sayısının 2
milyon civarında olduğu belirtilirken, şebekelerin bu insanlardan aldığı
paralarla ilgili bir liste de var. Örneğin, Sri Lanka veya Pakistan'dan
Türkiye'ye kaçak insan getirmenin bedeli 4 bin dolar ve Türkiye'den Yunanistan'a
kaçak geçirilen kişilerden alınan para da 1500 dolar olduğu ifade edilmektedir.
Göçün sebepleri, dünyanın birçok yerinde yaşanan krizler, iç savaşlar ve
ekonomik sıkıntılar. Ancak küreselleşen dünyada sanayi ülkelerindeki işgücü
ihtiyacı da, uluslararası göçün kaçınılmaz nedenlerinden biri. Raporda bu
göçmenleri kabul eden ülkelerin, bu kişilerin topluma uyumunu sağlamak için çaba
göstermesi ve belli bir göç programına sahip olması gerektiğine işaret ediliyor.
Bu arada sanayi ülkelerine yönelik beyin göçüne de dikkat çekiliyor. En çok
beyin göçünü çeken ülkelerin başında, Amerika, Japonya, Kanada geliyor.
Göçmenlerin, geldikleri ülkelere maddi desteği de raporda ele alınmış. Bu
kişilerin memlekete para havaleleri, o ülke için önemli kaynak oluyor.
Göçmenlerin en çok para gönderdiği ülkelerin başında, 22 .5 milyar dolarla
Hindistan, 6.5 milyar dolarla Meksika ve 3,5 milyar dolarla Mısır geliyor.
Uluslararası Göç Raporu'nda, ülkeler arasında işgücü göçünün insani temellere
dayanarak iyi yönetilmesi gerektiği ve küreselleşen dünyada bunun için bütün
ülkeler arasında mutlaka işbirliği yapılması öneriliyor.
Göç ve entegrasyon
İş göçüyle gelen insanların, geldikleri ülke toplumuna uyum sağlaması için
mutlaka hem ilgili ülkelerin hem de gelen göçmenlerin gayret göstermesi ve
teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu sorunun, hiç bir zaman tek bir devletin (göç
alan/veren) sorunu olmayıp, göç ve topluma uyum konusunun uluslar arası düzeyde
çözülmelidir. Organize insan taciri şebekelere karşı çok sert önlemler alınması
da gerekmektedir. Göçmenlerin topluma iyi uyum sağlaması için, o ülke halkının
da bu insanlara karşı açık olması ve önyargıların karşılıklı olarak aşılması
gerekmektedir. Göç akımları düzenli ve insani yapılmalıdır.
SONUÇ
Küreselleşen dünyada insanlar artık doğdukları değil doydukları yerlere göç
ederek yaşamlarını sürdürebilmektedir. Para / sermaye ve nitelikli insanların /
beyinlerin vatanı yoktur, ürkütülürse kaçarlar. Dünyada insanlar artık boğaz
tokluğuna çalışmamak ve cebinin para görmesi için ekmeğini taştan çıkarmak ve
ekmek kapısı/parası için geçimini yurt dışlarında aramaktadır.
KAYNAKLAR: Dünya Göç Raporu (IMR) 2002 ve 2003
Prof. Dr. Muammer Kaya
Eskişehir, Osmangazi Üniversitesi
TEKAM Müdürü
e-posta: mkaya@ogu.edu.tr
netyorum.com: (Bu metnin elektronik, basılı veya görsel
yayın organlarında tamamen veya kısmen yayınlanması yazarının yazılı iznine
tabidir. Aksine davranılmaması önemle rica olunur. Alıntı yapılmadan bu sayfaya
link verilmesi için herhangi bir izin gerekmemektedir.)
|