Amerikan sinemasının 'fırıldak gözlü' ünlü komedyeni Rapid Robert (Bob Hope) "Bonus Card 2. Uluslararası Komedi Filmleri Festivali"nde anılıyor...

1903 doğumlu olan ve geçtiğimiz Temmuz ayı içinde kaybettiğimiz ünlü komedyen Bob Hope, Road to Rio / Rio Yolu ; Road to Morocco / Fas Yolu; Road to Singapore / Singapur Yolu ve Road to Zanzibar / Zengibar Yolu filmleri ile "Bonus Card 2. Uluslararası Komedi Filmleri Festivali"nin 'Anısına' bölümünde İstanbullu sinemaseverlerle buluşuyor.

Sinema eleştirmeni ve SİYAD Başkanı Atilla Dorsay Amerikan komedi sinemasının İngiliz asıllı bu usta oyuncusunu "100 Yılın 150 Oyuncusu" kitabında söyle anlatır:

"Fırıldak gözlü, sivri burunlu, laf ebesi bir Amerikan ulusal kurumu, Dorothy Lamour'u her zaman Bing Crosby'ye kaptıran adam, korkaklığı gerçek bir komedi öğesi haline getiren popüler kişilik...

Bob Hope da kimi ünlü Amerikan komedi sanatçıları gibi İngiliz kökenliydi. Londra'nın güneyindeki Eltham semtinden kalkıp ABD'ye, Ohio yöresindeki Cleveland'a gelip yerleştiklerinde, küçük Leslie Townes Hope sadece dört yaşındaydı. Yedi çocuklu bir ailede büyüdü, okulda 'tap' dansı öğrendi, on yaşında bir Charlie Chaplin'i taklit yarışmasında birinci geldi. Show dünyasında küçük işlerden sonra, kendisini essiz sinema komiği Fatty Arbuckle'ın sahne gösterisinde buldu. Birlikte dans ettiği partneriyle bozuşunca, Hope tek başına 'stand-up' komedyenliğini denedi. Ve çeşitli numaralardan oluşan "Roberta" ya da "Ziegfeld Follies" gibi gösterilerde küçük bölümler kapmaya başladı. Öyle hızlı espri yapıyordu ki, ona "Rapid Robert - Hızlı Robert" adını verdiler. Sahnede büyük bir rahatlığı, laf yetiştirme yeteneği ve özellikle ABD'nin toplumsal - siyasal olaylarını rahatça eleştirme özelliği vardı. Broadway'da sahneye çıkmaya başladığında ve yine o yıllarda radyoda düzenli bir programı sunmaya başladığında, dikkat çekti. Rolleri gitgide büyüdü ve sonunda Hollywood'dan aldığı öneriyi değerlendirerek, The Big Broadcast of 1938 filmiyle sinemaya adım attı. Bu filmde Shirley'den taklit edilecek olan durumları, esprileri ve komedi unsurlarını başarıyla kullandı. Esprileri genelde çevirisi zor İngilizce oyunlarına ve de ABD'nin politik gelişmelerine dayanıyordu. Kedi ve Kanarya'dan yinede iki espriyi çevirmeyi deneyelim: "İnsanların öldükten sonra yeniden dirileceklerine inanır mısın?/Yani Cumhuriyetçiler gibi mi?" Ya da "Büyük bomboş evler seni korkutur mu?/Hayır, ben tiyatrocuyum!"...

Hemen o sırada Bing Crosby'yle giriştikleri 'yol serisi' geldi. Tüm bu filmlerde Hope'un kimliği şuydu: hazırcevap, tembel, kent hayatına ve onun tüm konforuna alışmış, ama kendisini olmadık ülkelerde ve durumlarda bulan, alabildiğine korkak ve genelde her şeyi Crosby'nin üzerine yıkıp ortadan sıvışmaya hazır kişilik... Korkaklığı incelikle işleyerek nerdeyse bir erdem haline getiriyor, bir yaşama biçimi, bir düşünme tarzı yapıyor, ama durumlar gerçekten belalı olduğundan, bu içgüdüsel tutumu kitle tarafından anlaşılıyor, giderek onaylanıyordu. Onun yol göstericisi erdem ve soyluluk değil, hayatta kalmak içgüdüsü, kurnazlık ve beceri idi. Partönerleri, 'yol serisi'nde Dorothy Lamour (ve yıllar sonra Joan Collins) diğer filmlerinde ise Goddard'dan sonra Hedy Lamarr, Virginia Mayo, Marilyn Maxwell, Lucille Ball, Jane Russell gibi dişi ve güzel kadınlardı.

Hope'un 40'lardaki filmleri, kendi adıma çocukluğumun kimi en güzel sinemasal anılarını içerir. Frank Tashlin gibi bir komedi dehası yazar-yönetmenin katkısıyla yaratılan The Paleface - Korkak Kahraman ve devam filmi The Son of Paleface - Korkak Kahramanın Oğlu, gerçekten düzeylidir ve (yakın zamandaki TV gösterimlerinin de kanıtladığı gibi) bugün için de komiktir. Komikleri, dişiliği çok belirgin 'vamp' kadınlarla eşleştirme ilkesi, bu filmlerdeki Hope-Jane Russel beraberliğinde çok iyi kullanılır ve ikili, "Buttons and Bows" adlı Oscar alan ünlü şarkıyı söylerler. Virginia Mayo'lu, kostümlü ve şık Prenses ve Korsan, büyük kadın komedyen Lucille Ball'la karşılıklı döktürdükleri Fancy Pants - Sahte Şövalye, Damon Runyon'un öykülerinden uyarlanan The Lemon Drop Kid - Zoraki Gangster, Hedy Lamarr'lı ve egzotik çağrışımlı My Favorite Spy - Sevgili Casusum, Mickey Rooney'le Karşılıklı tuluat yaptıkları Off Limits - Aslan Çavuş, Joan Fontaine'li ve büyük bütçeli Casanova's Big Night - Kazanova'nın Maceraları, Katharine Hepburn'lü demir perde komedisi, bir modern zamanlar Ninotchka denemesi The Iron Petticoat - Zorlu Pilot, gerçek bir kişiliği canlandırdığı ve ciddi bir dramatik kompozisyon çizdiği Seven Little Foys - Yedi Küçük Yaramaz en iyi Bob Hope filmleri arasındadır.

Bu arada sanatçı, Amerikan kamu hayatında vazgeçilmez bir kişilik olur çıkar. Sayısız hayır işine katılır, İkinci dünya savaşından Körfez savaşına Amerikan ordusunu tam yedi ayrı savaşta eğlendirip moral verir, 1950'den başlayarak NBC'de dört kuşak boyu süren özel program yapar, yıllar boyu Oscar törenlerinin değişmez sunucusu olur ("O binaya girebilmek için, parola Bob Hope'tur!"), Akademi'den de tam dört kez ödül alır. Ayrıca kitap yazar: 1958-1977 arası tam dört mizah yüklü öz yaşamsal anılar kitabı... Buna karşılık, sinemadaki filmleri, 1950 sonlarından başlayarak ciddi bir kalite düşüklüğü gösterir. 1960'lar civarındaki Facts of Life - Hayat Cilveleri ya da A Bachelor in Paradise - Cennette Bir Bekar gibi birkaç filmden sonra hemen tüm çevirdikleri, Lana Turner, Elke Sommer, Gina Lollobrigida gibi yeni güzellerin desteğine karşın başarılı olmaz Hope ta 70 başlarında sinemayı tümüyle bırakır."

BOB HOPE'UN BAŞLICA FİLMLERİ:

" The Big Broadcast of 1938 (1938 - ilk)
" Thanks for the Memory (1938)
" The Cat and the Canary - Kedi ve Kanarya (1939)
" The Road to Singapore - Singapur Yolu (1940)
" The Ghost Breakers - Hayalet Avcıları (1940)
" The Road to Zanzibar - Zengibar Yolu (1941)
" My Favorite Blonde - Sevgili Sarışınım (1942)
" Road to Morocco - Fas Yolu (1942)
" The Princess and the Pirate - Prenses ve Korsan (1944)
" My Favorite Brunette - Sevgili Esmerim (1947)
" The Paleface - Korkak Kahraman (1948)
" Fancy Pants- Sahte Şövalye (1950)
" Road to Bali-Bali Yolu (1952)
" Casanova's Big Night-Kazanova'nın Maceraları (1954)
" The Iron Petticoat - Zorlu Pilot (1956)
" Paris Holiday - Hepimiz Paris'te (1958)
" The Facts Of Love - Hayat Cilveleri (1960)
" Bachelor In Paradise - Cennette Bir Bekar (1961)
" Road to Hong Kong - Hong Kong Yolu (1962)
" The Oscar (1966)
" Cancel My Reservation (1972)