DOSTLUK
“İnsan yalnız yaşamak için yaratılmamıştır. Doğa
madem ki birlikteliği önermiş, dolayısıyla uyuşmayı ve bunu
geliştirip dost olmayı da önermiş oluyor.”
“Aptallar ve içinde sevgi duymayanlar dostluk kuramazlar. Çünkü
dostluk birliktelikle sürer, sevgi ile yeşerir, emekle meyve verir.”
“İnsanlar arasında yakınlık ve sevgi olursa anlaşabilirler ve bundan
dostluk doğar."
“Dostluk ancak iyi ve erdemli insanlar arasında gerçekleşebilir.
Yani, aralarında uyum olan insanların birlikteliklerinden dostluk
doğar. Bu nedenledir ki birliktelikler dostlukla devam eder. Erdemli
kişilerin birliktelikleri, süreklilik kazanır.”
"Düşüncelerinde, beğenilerinde, yaşayışlarında benzerlik bulunanlar
beraberliklerini sürekli sürdürdüklerinde bu ilişki dostluğa ulaşır;
tersi ise çatışmaya. Dostlukla beraberlik ayrılmaz bir bütündür.
Bedenen birliktelik yaşanmasa bile gönülde, yürekte birliktelik
sürer.
“Dostluk insana erdem kazandırır. Bir başka deyim ile; erdem,
dostluğun oluşmasının yardımcısıdır. Erdem, tek yaşayan insan için
değil, toplum halinde yaşayan insanlar içindir. Erdemliliğimizin
varlığı, ancak birlikte olduklarınızın kabulü ile gerçeklik
kazanır."
“Erdem olmadan, dostluğun hiçbir türü olmaz. Dostluğu hem doğuran
hem sürdüren erdemdir. Erdemden daha çok sevilebilecek hiçbir şey
yoktur. Hiçbir şey onun kadar kendine sevgiyi çekmez.”
“Dostluktan gelen sevecenliği, doğanın yarattığını anlamak güç
değil."
"Dürüstlüğü arayanlar, sevmeye başladıkları insanın
yakınlığından ve yaradılışından yararlanmak için biribirlerine
bağlanırlar, yaklaşırlar ve birliktelik yaşarlar."
"Dostlar istedikleri sevgide eş olurlar. Bu şekilde eş olmak ise
hakka erişmektir."
"Sevgi ile yüklü dostlar isterler ki, aralarında yardım istemekten
çok yardım etmeye hazır olsunlar. Böylece yaşamlarına onur
kazandırırlar.”
“Yaradılışımız değişmeyeceği için gerçek dostluk ölümsüz olur.
İnanıyorum ki dostluğun kökeni budur.”
“Dostlukta hiçbir şey yapmacık değildir, her şey gerçektir ve içten
gelir. Bu yüzden sanırım dostluğu gereksinim değil, doğa yaratır.”
"Dostluklar, çıkar kaygısı ile kurulmaz. Başkalarını minnet altına
sokmak için iyilik sever ve eli açık olunmaz. Bu nedenle de dostluk,
bir ödül almak kaygısı ile değil, bütün kazancı o sevgide olduğu
için aranmalıdır.”
“Dostluğun güçsüzlükten, herkesin kendisinde olmayan bir başkasından
elde etmek istediğinden doğduğunu söyleyenler, dostluğu gereksinim
ve zorunluluktan doğmuş saymakla, ona çok aşağı ve hiç de soylu
olmayan bir doğuş vermiş olurlar.”
“Bir insanın kendine güveni ne kadar tamsa, bir insan hiçbir şeye
gereksinim duymayacak, her şeyin yalnızca kendisinde bulunduğuna
inanacak erdem ve bilgeliğine sahipse, o denli dost edinir ve
dostunun yakınlığını kazanır.”
“Kadınlar erkeklerden, yoksullar zenginlerden, mutsuzlar mutlu
sayılanlardan çok, dostluğun desteğini ararlar. Tersi dostluğu
yaşamdan ayırmış olur. Buysa güneşi dünyadan ayırmaya benzer.”
“Dostların ahlâkı temiz olmalı. Aralarında her konuda,
düşünüşlerinde, isteklerinde, ayrımsız, tam bir anlaşma olmalı.
İnsana sevgi kazandıran erdemden ayrılmamalı. İnsanların dostluğa
elverişli olup olmadıklarına bir karar vermek için görünür
belirtileri yoktur. Onun için sağlam, değişmeyen, hep aynı kararda
olan dostlar seçelim. Bunun için de öncelikle dostluğa girişim
gerekir.”
Cicero
Not: Avukat ve filozof Cicero’nun
dialog şeklinde M.Ö.44 yılında yazdığı DOSTLUK (De Amicita) kitabından
alıntılar. |