05.04.2001 Bülten - netyorum.com / Sayı: 65

netyorum.com not: Geçtiğimiz günlerde Türk Telekom yaptığı fiyat artışı ile ilgili olarak TISSAD bir bildiri yayınlayarak, artışın yüksek olduğunu ve itiraz edilmesi gerektiğini duyurdu. Aşağıda bu metni ve protesto için kullanılan amblemi bulacaksınız. Bu sırada "Tüketici Hakları Platformu" adı ile imzalanan bir başka metin ise yapılan fiyat artışının ne olduğunu açıklamaya çalışıyordu. O metni de biraz daha aşağıda bulacaksınız. En altta ise Sayın Levent Kızıltan'ın "inet-turkey" haberleşme grubuna gönderdiği mesajı da konulara açıklık getirmesi açısından buraya alıyoruz. Bu yazıların altına Nisan 2001'in son haftasında Türk Telekom'dan yapılan açıklamayı 03.05.2001 tarihinde ekledik.

TİSSAD ZAMMA TEPKİ

FAHİŞ ZAM

Bağımsız olarak açıkladığı ilk fiyat tarifesi ile tüm data devrelerinde %100 ile %600 oranlarında zam yapan Türk Telekomunikasyon A.Ş., bilişim sektörünü siz değerli müşterilerimiz karşısında zor durumda bırakmıştır.

Türk Telekomunikasyon A.Ş. tarafından yürürlüğe koyulan yeni tarifenin doğuracağı sonuçlar;
ISS'lerin artan hizmet maliyetleri karşısında, Internet erişim fiyatlarında artış kaçınılmaz olacaktır.
Yüksek fiyat daha az kullanıma, yavaş gelişmeye sebep olacak ve teknoloji kullanımının yaygınlaşmasına engel olacaktır. Çok merkezli, çok sesli ve özgür Internet yerine, tek kaynaklı tekelci bir Internet yaratacaktır. Güçsüz bilişim şirketleri serbest rekabet ortamında yabancı yatırımcılar ile rekabet edemeyip bu iş sahasını tamamen yabancılara terk etmek zorunda kalacaklardır.

Bu ve daha kötü sonuçları ortadan kaldırmak ve ülkemizi hep beraber daha ileri götürmek için, zamları protesto ediyor ve makul seviyelere getirilmesini talep ediyoruz.

TİSSAD
İnternet Servis Sağlayıcılar Derneği 

TÜKETİCİ HAKLARI PLATFORMU DUYURUSU

Telekom Zamları ve İnternet Kullanıcısı

(.....)

Türk Telekomun Özel Devrelerinden kimler yararlanmaktadır;
-Öncelikle GSM Firmaları,
-İnternet Servis Sağlayıcıları,
-Bankalar,
-Kamu Kuruluşları,
-Büyük Şirketler.

Kısacası Özel Devre Kullanıcıları arasında dar gelirliler almadığı gibi, Özel Devre Kullanıcılarından nihai hizmeti alanlar arasından da dar gelirlilerin oranı çok düşüktür. Türk Telekom dar gelirlinin tek haberleşme vasıtası olan telefon görüşme ücretlerine her ay zam yaparken ses çıkarmayanlar, Özel Devrelerinde yeri göğü inletmektedir.

Oysa Türk Telekom Özel Devrelerde 1999 yılının 10. ayından bu yana zam yapmamıştı. O tarihten buyana telefon konuşma ücretlerine yaklaşık %80 zam yapılırken, Özel Devre ücretlerine zam yapılmayarak kullanıcıları kollanmıştı.

Dolar 1999 Ekim ayında 477.000 lirayken bugün 1 milyon liradır. (mesajın tarihi 28.3.2001'dir)

Telekom 18 aydır koruduğu Özel Devre kullanıcılarına maliyetleri yansıtmayı yeni akıl edebilmiştir. Hem de Dolar artışının çok altında bir zamla. Türk Telekom bu arada çok iyi bir şey yaparak Özel Devre ücretlerini de kontöre bağlamıştır. Kıyamet koparan gelişme budur. (.....)

Dünyadaki Özel Devre fiyatlarıyla Türkiye'deki fiyatları karşılaştırdığımızda Türkiye'nin çok ucuz olduğunu görüyoruz.

Şehirlerarası 64 kbitlik bir Özel Devrenin fiyatı Yunanistan'da 1464 $, İspanya'da 896 $, Hollanda'da 761 $, Almanya'da 4572 $, Türkiye'de ise 3312 $'dır.

Üstelik Türk Telekom % 41 oranında gider vergisi ödemesine karşılık, bu ülkelerde vergi oranları çok daha düşüktür.

Kısacası Özel Devrelerde Dünyanın en ucuz ülkesi Türkiye'dir. (.....)

Ankara-İstanbul arasında 64 kbit devrenin aylık ücreti 9334 $ iken bugün 436 $'a inmiştir. Yani 1/20' sinin de altına.

(.....)

İsterseniz Dünya fiyatları ile 1 dakikalık bağlantı ücretlerini karşılaştıralım.

Fransa 0.071 $, Finlandiya 0,098 $, İtalya 0,02 $ ve Türkiye 0,006 $ yani en ucuzundan % 70 daha ucuz.

(.....)

Saygılarımızla.

Tüketici Hakları Platformu

SAYIN LEVENT KIZILTAN'IN ARAŞTIRMASI

Değerli Liste Üyeleri,

Daha önce listeye sayın Murat Işık tarafından yönlendirilen TT zamları konusundaki bir değerlendirmeye yönelik olarak uzmanlar tarafından yapılan kısa bir açıklamayı görüşlerinize sunmak isterim. Buradaki verilerde kuşkusuz günümüzdeki Dolar kuru oynaklığı nedeniyle bazı farklar olacaktır. Düşüncelerinize bazı farklar getirebilecek iki noktaya da ayrıca dikkatinizi 
çekmek isterim.

1. Kıyaslamalarda ürünlerle ilgili fiyatlar değerlendirilirken satınalma gücü paritelerini ve Gayri Safi Milli Hasıla değerlerini de gündeme almak gerekir. Kriz öncesi 2900 $ civarında olan GSMH rakamlarımızın, çok uzağa gitmeye gerek yok Yunanistan'ın 10000$'lık rakamlarına oranı bile aslında ürün ve hizmetleri hangi göreceli bedellerle tükettiğimize bir örnek olabilir. 

2. Kiralık devrelerin aylık bedellerinin kontöre bağlanması otomatik zam yapılması olanağını sağlamaktadır. Unutmamak gerekir ki kiralık devrelerin direk ya da ISP'ler aracılığı ile dolaylı kullanıcıları sonuçta ticaret ve sanayi alanında çalışan ve işlerini daha iyi yapabilmek için Telekom 
hizmetlerinden yararlanması gereken kuruluşlardır. Ve yine belirtmek gerekir ki temel işletme giderleri içinde yer alan akaryakıt, elektrik, iletişim giderleri (ki sadece kiralık devre giderlerinden değil, normal ve mobil telefon ücretlerinde de oluşmaktadır) gibi kalemlerin tamamı satılan ürün ve 
hizmet maliyetlerine dolayısıyla da biz tüketicilere yansımaktadır. 

Sevgiler, selamlar. 

Açıklama: 

Türk Telekom Özel Devreler tarifesine 1999 yılı Ekim ayından beri zam yapmadığı doğrudur. Ancak o tarihten bugüne kadar telefon görüşme ücretlerine ortalama 2 ayda bir zam yapılmıştır.1.10.1999 tarihinde 1 dakikalık lokal görüşme ücreti 8333 TL iken bugün bu değer 34.500 TL dir. O tarihten beri 
yapılan zam Türk Lirası bazında %80 değil, % 314 dür. 

Türk Telekom 1 Mart 2001 tarihinden başlamak üzere özel devrelerin tesis ücretini değil aylık kiralarını kontöre bağlamıştır. 

64 Kbit/s hızında bir şehirlerarası kiralık devrenin tesis bedeli yazıda belirtildiği 3312 $ değildir.Bu değer 1999 yılı ekim ayında 100.000.000 TL veya 213 $ ( 1$=468.445 TL TCMB Döviz satış kuru) bugün ise 110.000.000 TL veya 100 $ dır. Ankara-İstanbul arası 64 Kbit/s hızında kiralık hattın aylık 
kirası hiçbir zaman 9334 $ olmamıştır.Bu değer de 1999 yılı ekim ayında 210.000.000 TL veya 448 $, bugün ise 414.000.000 TL, veya 376 $ dır.

Fransa'da ise, örnek olarak France Telecom dan 64 Kbit/s hızında Paris-Lyon kiralık hattın tesis bedeli ve kirası sorulmuş ve tesis bedelinin 1054 $ aylık kirasının ise 631 $ olduğu öğrenilmiştir. 
Bir dakikalık internete bağlanma ücreti yazıda belirtildiği gibi 0,006 $ değil, 3833 TL, veya 0,0035 $ dır.Fransa'da ise internete bağlanma ücreti ilk dakika için 116.200 TL veya 0,1 $, sonraki dakikalar 23.400 TL veya 0.02 $ dır.

TÜRK TELEKOM AÇIKLAMASI

Bilindiği gibi yurt içi Telekomünikasyon Hizmetleri Tarifesi yeniden düzenlenerek yakın bir tarihte yürürlüğe konmuştur.

Bu tarifeler yayınlandıktan sonra, Özel devre hizmetlerinden bugüne kadar çok cazip şartlarda yararlanan ISP’lerden tepkiler geldi. Yapılan düzenlemelere karşı ISP’lerin web sayfalarında ve bazı gazetelerde olayı çarpıtan, kamuoyunu yanıltan gerçek dışı yazılar yayımlandı. Basın açıklamaları yapılmasına rağmen bu açıklamalara basınımız yeterince yer vermedi. ISP’lerde web sayfalarında karalamalarını sürdürdüler.

Tarife düzenlemelerine getirilen eleştriler ve bunların cevabı:

1) Tarife artışının %600 ler oranında olduğu ileri sürülmektedir. Hatta bazı yazarlar %1000 oranında zam yapıldığını iddia edebilmektedirler. Oysa, Özel Devre tarifesindeki ücret artışı %70 ile %100 arasında değişmektedir. Özel devre tarifesi en son 01.10.1999 tarihinde düzenlenmiştir. 01.10.1999 dan bu tarafa Tüketici Fiyatları Endeksinin kümülatif değer artışı %80 dir. Keza 01.10.1999 da 477.119 lira olan ABD doları bugün 1.200.000 lira düzeyine fırlamıştır. Telekomünikasyon hizmetlerine uygulanan KDV oranları ise 12.12.2000 tarihinde %17 den %25 e yükseltilmiştir.
Özel devreler, ISDN ve Frame Relay aylık küre ücretlerinde meydana gelen %70 ile %100 arasındaki artış, son tarife düzenlemelerinden sonra TÜFE de meydana gelen artışa paralel olarak yapılan düzenlemedir. Artış oranı, yatırım harcamalarımızın önemli bir bölümünü oluşturan dövizdeki artışın üçte biri bile değildir.  Ayrıca Özel devre ücretleri dolar bazında 1991 yılından bu yana 20 ile 40 kat ucuzlatılmıştır. 64 Kbitlik bir özel devre ücreti son zamlara rağmen 1991 yılı ücretinin $ bazında yaklaşık1/20 si, 128 kbitlik özel devre 1/18 i , 2 Mbitlik özel devre ise 1/12’sidir.

2)Bir diğer yanlış yönlendirmede özel devre kira ücretlerinin dünyanın diğer ülkelerine nazaran daha pahalı olduğu iddiasıdır. Oysa tam aksine dünyada özel devre ücretlerinin en ucuz olduğu ülke Türkiye’dir. 64 Kbit/sn hızındaki şehirlerarası bir devrenin ücreti Avusturyada 919 $, Yunanistanda
1464 $, İngilterede 760 $, Almanyada 696 $, ABD de 460 $, Türkiyede ise 345 $ dır. 2 Mbit hızındaki şehirlerarası özel devrelerin ücretleri ise Avusturyada 6450 $, Yunanistanda 8959 $, İtalyada 8284 $, İspanyada 10865 $, İngilterede 7411 $, ABD de 4837 $, Türkiyede ise 2760 $ dır. Yani özel devre ücretlerinin en ucuz olduğu ülke Türkiyedir.

3)Kiralık özel devre ücretinin kontör ücretine bağlanması da başka bir eleştri konusudur. Kiralık devre ile kontör ücret arasında ilgi kurulamayacağı iddiasına katılmak mümkün değildir. Özel devre telgraf kanalından başlayıp broadbanda kadar uzanan tüm hızları kapsayan genel bir tanımlamadır. Özel telefon devrelerinin, alternatif ses ileticileri olmaları nedeniyle ücretlerinin belirli bir süreye ait kontör ücreti ile paralel olması gerekir. Telefon devresi maliyeti ile data devresi arasındaki maliyet ilintisi dikkate alındığında daha yüksek hızdaki devrelerinde kontör ücretine irtibatlandırılması, tarife dengeleri açısından doğru bir yaklaşımdır. Şu anda bu denge telefon kullanıcıları aleyhinedir. Özel devre kullanıcılarının kamuoyunu yönlendirme gücü dikkate alındığında, gelecekte bu dengenin daha
bozulma ihtimali vardır. Nitekim bir telefon devresinin kira ücreti günlük 180 dakika görüşme ücretinden günlük 15 dakika konuşma ücretine kadar inmişti. Şimdi en azından özel devre ücretleri ile telefon ücretleri arasında bir denge kurularak, telefon kullanıcılarının özel devre ücretlerini daha fazla sübvanse etmeleri önlenmek istenmiştir.

4)İnternete ulaşımda kontör sürelerinin %10 oranında kısaltıldığı iddiası ise doğrudur. Ancak onunda son derece güçlü gerekçeleri vardır; telefon üzerinden internete erişim süreleri, yeni düzenlemeye rağmen (145,0822 ve 200 lü numaralardan) telefon görüşme ücretlerine rağmen %82 daha ucuzdur. Türk Telekom internet kullanıcısını %82 oranında sübvanse etmektedir. Bunun Türk Telekom’a 2000 yılındaki yıllık maliyeti 500 trilyon liranın üzerinde olmasına rağmen Türk Telekom bu desteğini sürdürmektedir.

Ayrıca ülkemizde internete erişim ücreti Fransanın 1/10 u, Almanyanın 1/5 i, İsviçrenin 1/6 sı, kadardır. Bir başka değişle Avrupanın en ucuz ülkesi Türkiyedir.

Kısacası interneti teşvik adına Türk Telekom, internet erişim numaralarına yönelik aramaları maliyetinin çok altında sunmaktadır. Bu sübvansiyonun maliyeti, internet kullanıcısı sayısındaki çok önemli artış yanında telefon kontör ücretindeki yükselme dikkate alındığında, 2001 yılında bu desteğin Türk Telekoma maliyeti 2 katrilyon liraya yakın olacağı tahmin edilmektedir. Avrupa ülkelerinde de internete yüksek oranlarda destek verilmektedir. Ancak bu destek; hazine yanında ISP’lerin de katkıda bulunduğu bir fon tarafından karşılanmaktadır. İnternetin gelişmesinin tüm yükü dünyanın hiçbir yerinde tek bir kuruma yüklenmemektedir. Herşeye rağmen Türk telekom Türkiyede internetin gelişmesi için elinden gelen her fedakarlığı yapacaktır.

5)Türk Telekom bu ucuz ücretleri %41 oranındaki vergi ve fonlara rağmen uygulamaktadır. Yani özel devre kullanıcılarından alınan ücretin %41’i devlete vergi ve fon olarak gitmektedir.(%25 KDV, %15 hazine fonu, %1 Haberleşme vergisi) Ama buna rağmen pekçoğu hiç vergi ödemeyen Batı
ülkelerindeki telekomünikasyon şirketlerinden ucuza hizmet vermektedir.