|
18.09.2003 Yaman Akdeniz - netyorum.com / Sayı: 144
BEYAZ KİTAP
Sinan Oymacı Not: Sayın Yaman Akdeniz, aşağıda
Sayın Faruk Eczacıbaşı'nın da önsözden alıntı yaptığımız şekilde yazdığı
gibi "Beyaz Kitap" adlı bir eser hazırlamış durumda. Papatya Yayıncılık
tarafından basılmış kitap TBV "Türkiye Bilişim Vakfı" yayınlarına ait. Topluma
katkıda bulunacak çalışma için emeği geçenlere, özellikle Sayın Yaman Akdeniz'e
teşekkür ederim.
Kitabın önsözünde Türkiye Bilişim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
Sayın Faruk Eczacıbaşı kitabı şöyle tanımlıyor; "Sayın Yaman Akdeniz, İnternetli
yaşam biçimini ve Bilgi Toplumunu temel alan ne tür düzenlemeler yapılması
gerektiğini, konuyla ilgili uluslararası platformlardaki geçerli düzenlemeleri,
derli toplu biçimde bu Beyaz Kitapta açıklıyor. Devletin İnternet’in çok taraflı
yönetimi konusunda rolünün daha çok yönlendirici olması gerektiğini söylüyor.
Kitapta da belirtildiği gibi, “Devletler bu rollerine uygun hareket ederken,
“risk çözümlemeleri”, “işbirliği”, “koordinasyon”, “danışma”, “birlikte
düzenleme” ve “öz-düzenleme” gibi güncel kavramlarla tanışmak ve bunlara uygun
davranmak zorundadır.”
Kitabın Yönetici özetini de sizler için aşağıya alıyoruz.
YÖNETİCİ ÖZETİ
Bilgi ve iletişim teknolojileri ile yasama ilişkisi
İnternet’in küresel, merkezi olmayan ve sınır tanımayan doğası,
İnternet’le ilgili sorunlar ve tartışma konularında, devletlerin tek başlarına
etkili ve tatmin edici yasal düzenlemeler yapmasını olanaksız kılmaktadır. Bu
olgu, devletlerin, teknoloji ve özellikle küresel iletişimdeki gelişmeleri
izlemesi, kendi yasal düzenlemeleri ve düşünce ve politika üretme tarzlarına, bu
alanlarda ulaşılan sonuçları da yapısal olarak uyarlaması gerektiği anlamına
gelmektedir.
Yasama erkinin çağdaş paylaşımı
Yasal düzenlemeler alanında devletin rolü her ne kadar hâlâ hayati öneme ve
yönlendirici niteliğe sahip ise de çağın gereği, devletin yasa yapmadan önce
“risk çözümlemeleri” yapması, tek başına yasal düzenleme yerine; daha demokratik
yaklaşımlara yol açan, “işbirliği”, “koordinasyon”, “danışma”, “birlikte
düzenleme” ve “öz-düzenleme” gibi yeni kavramlara daha fazla önem vermesidir.
Örneğin, devletlerin acilen yasa/lar yapmak yerine, İnternet’in kullanımından
veya İnternet üzerinden çocuk pornografisi gibi belli içeriklere
erişilebilmesinden dolayı ortaya çıkan bazı “riskleri” dikkatle değerlendirmesi
daha önemlidir. Bu öncelik, aynı zamanda politika sürecinin açık ve saydam
olmasını, ilgili tüm tarafların görüşlerinin sürece katılmasını da
gerektirmektedir. Yukarıda değinildiği gibi, günümüzde devlet eliyle
yasalaştırmanın artık birden çok seçeneği vardır ve bunlar, İnternet’le ilintili
politikaların geliştirileceği çağdaş devlet gündemlerinde mutlaka yer almalıdır.
İnternet’i yasallaştırırken çağa uyum...
“Beyaz Kitap”ın amacı, işte bu gelişmelere dikkat çekmek ve
Türkiye’de Olumlu İnternet Düzenlemeleri için hükümete öneriler sunmaktır. Bu
gelişmelerin bilinmesinde aynı zamanda ilgili tüm taraflar için de yarar olduğu
açıktır. “Beyaz Kitap” ezcümle şu hususların öncelikle dikkate alınmasını
önermektedir:
* Türkiye’de politika oluşturma sürecini “çağdaş” kılmak için acil önlemler
almak.
* Bu alandaki politikaların, İnternet’in benzersiz doğası hakkında iyi
bilgilendirilmiş ve kendisi de bu teknolojiyi doğrudan kullanan politika
oluşturucuları tarafından belirlenmesini sağlamak.
* Bu politikaları, İnternet kullanıcıları, sivil toplum örgütleri, bilimsel
çevreler ve İnternet sektörü dahil, ilgili tüm tarafların gerçek katkılarını ve
yorumlarını alarak geliştirmek..
* Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uluslararası Siyasi ve Medeni Haklar
Sözleşmesi’nin kutsal saydığı temel insan haklarına saygı göstermek.
* Yasama, yargı, veya yürütme ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere, kamu
bilgilerine İnternet yoluyla erişimi mümkün kılmak. Bu erişimi, - bu çalışma
kaleme alındığı sırada TBMM gündeminde bulunan - İdari Usül ve Bilgi Edinme
Kanunu teklifinin, uluslararası standartlara uygunluğunun dikkatle ve yeniden
gözden geçirilmesinden sonra yasalaştırılması ile desteklemek. Kamu bilgilerine
erişim hakkını da tıpkı “ifade özgürlüğü” gibi, “bilgiye erişim özgürlüğü”
başlığı ile Anayasal koruma altına almak.
* Türk vatandaşlarının İnternet’e hızlı ve ucuz erişimini ve böylelikle küresel
bilgi toplumuna tümüyle katılmasını sağlamak. Özellikle; okullar, kütüphaneler
ve diğer kamu kurumları yoluyla İnternet erişimini politik bir hedef olarak
görmek ve gerekli ölçülerde subvansiye etmek. (Avrupa Birliği’nin “E-Avrupa”
projesine ek olarak öngördüğü ve Türkiye’yi de kapsamına alan “E-Avrupa+”
projesinin “E-Türkiye” Eylem Plânını hayata geçirmek ve çağı yakalamak için
hızlanmak, kamu-özel-sivil-yerel işbirliği ile ulusal bir seferberlik ilan
etmek.)
* Açık ve saydam bir politika oluşturma süreci sağlamak.
* Düzenlemelere girişmeden önce “risk çözümlemeleri” yapmak, devlet eliyle
düzenlemelerin seçeneklerini de gözönünde bulundurmak.
* Türkiye için benimsenen politikaların, Avrupa Birliği’nin bu alanda izlediği
politika ile uyumlu olmasına özen göstermek.
* Uluslararası yasal ve politik girişimleri sistemli biçimde izlemek.
* (Avrupa Konseyi, OECD, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği dahil, ancak
onlarla sınırlı olmaksızın) İnternetle ilgili politikaların geliştirildiği
uluslararası forumlarda Türkiye’nin sistemli olarak katılım ve temsilini
sağlamak.
Kitapla ilgili daha fazla bilgi alabileceğiniz İnternet adresi:
http://www.papatya.info/beyazKitap.htm
Dr. Yaman Akdeniz,
Director, Cyber-Rights & Cyber-Liberties (UK)
URL: http://www.cyber-rights.org
E-mail: lawya@cyber-rights.org
|
